Hoe begin ik met boekhouden?
Als je als zzp'er of ondernemer helemaal geen kennis van boekhouden hebt, kan het een hele opgave zijn. Je kan meer leren over boekhouden door je online in te lezen, door hulp te vragen aan vrienden of kennissen die veel boekhoudkundige kennis hebben of door een cursus te volgen zoals de Basiscursus boekhouden (BKB®) / Elementair boekhouden.
Meer informatie over de belangrijkste aspecten van boekhouden vind je in onze kennisbank.
Boekhouden is niet zo moeilijk als je het stappenplan kent en de dingen waar je niet goed in bent, op tijd uitbesteedt. Als je hiermee wacht dan stapelen de facturen en bonnetjes zich op en wordt de drempel om je boekhouding te gaan doen of om naar een boekhouder of accountant te stappen vaak alleen maar groter.
Hieronder hebben we een kort stappenplan gemaakt over het opzetten van een boekhouding, om het begin wat makkelijker voor je te maken.
Stap 1: Openingsbalans maken
Bij de start van je onderneming en dus de start van je boekhouding, stel je een openingsbalans op. Hierop staat beschreven met welke middelen je jouw onderneming begint. Meer weten over hoe je een balans opstelt? Kijk dan bij Wat is een balans? en bij Openingsbalans.
Gedurende het jaar zal deze balans veranderen door uitgaven die je doet en inkomsten die je binnen krijgt. Deze veranderingen in de balans leg je vast in stap 2: de winst- en verliesrekening.
Als zzp'er zal je openingsbalans in de praktijk vaak bestaan uit vaste activa en liquide middelen aan de debetzijde en uit eigen vermogen aan de creditzijde.
Om je een eindje op weg te helpen met het starten van je boekhouding hebben we een template voor de startbalans gemaakt(met logo van Ficsus).
Stap 2: Winst- en verliesrekening opstellen
Op de winst- en verliesrekening houd je bij wat er verandert op je balans: een overzicht van alle kosten en opbrengsten van je bedrijf in één jaar. Om het overzichtelijk te houden worden de kosten en opbrengsten vaak geboekt onder grootboekrekeningen. Voor meer informatie hierover, kijk je bij Wat is een grootboek?.
Stap 3: Goed bijhouden en hulp vragen bij zaken waar je niet uitkomt
Als je alles goed categoriseert, houd je je boekhouding overzichtelijk en is het helder voor jou, de Belastingdienst en je eventuele boekhouder wat de financiële status van je bedrijf is. Zo weet je altijd welke middelen je nog tot je beschikking hebt, wanneer je je koers bij moet sturen en kan je de voortgang van je bedrijf goed monitoren
Boekhouding uitbesteden
Vind je het lastig en is boekhouden niet je talent? Dan kan je de boekhouding helemaal uitbesteden aan een boekhouder, financieel adviseur of accountant. Voor zzp'ers en kleine ondernemingen is een boekhouder vaak voldoende en is het bedrag dat je betaalt niet erg hoog. Een boekhouder kan je veel tijd en frustratie schelen. Ook kan een boekhouder of financieel adviseur je helpen met de hele opstartfase van je onderneming. Als je alles vanaf de start goed regelt, scheelt het je later erg veel tijd en kan je alles makkelijk bijhouden. Dit is belangrijk omdat het opstellen en bijhouden van een overzichtelijke en goede administratie verplicht is voor de Belastingdienst en eventuele andere betrokkenen zoals investeerders.
Aan welke eisen moet mijn boekhouding voldoen?
De Belastingdienst stelt een aantal eisen aan je boekhouding. Het is verplicht om bij te houden hoeveel uren per maand je aan je bedrijf besteedt en om de reiskosten en rittenadministratie bij te houden. Daarnaast moet je facturen en bankafschriften bewaren. Voor een aantal zaken is er zelfs een bewaarplicht van zeven jaar: onder andere voor het grootboek, je debiteuren- en crediteurenadministratie, de in- en verkoopfacturen, de voorraadadministratie, bankafschriften, agenda's en loonadministratie.
Wat is permanentie boekhouden?
Wanneer een zzp'er of ondernemer zich bezig houdt met permanentie boekhouden, dan betekent dit dat de onderneming niet één keer per jaar maar meerdere keren per jaar een balans en winst- en verliesrekening opstelt. Dit kan bijvoorbeeld per maand of per kwartaal zijn. Het doel van permanentie boekhouden is dat er een gelijkmatige verdeling van de kosten en de opbrengsten wordt gemaakt over verschillende perioden. Zo kunnen posten worden geboekt in de periode waar ze betrekking op hebben. Hoe belangrijk het is om op deze manier te boekhouden ligt aan de hoogte van de kosten en opbrengsten die betrekking hebben op een bepaalde periode.
Voorbeeld permanentie boekhouden
Permanentie boekhouden is bijvoorbeeld interessant voor een woningcoöperatie die alle huuropbrengsten aan het begin van het jaar ontvangt. Als deze opbrengsten niet over het hele jaar verspreid worden, lijkt het alsof er in één maand heel veel winst wordt gemaakt en er de rest van het jaar verlies wordt gedraaid. Om te laten zien dat dit niet zo is, kan de onderneming gebruik maken van permanentie boekhouden. van veel winst wordt gemaakt en er de rest van het jaar
Voor de Belastingdienst is één overzicht aan het einde van het jaar normaal gesproken voldoende maar permanentie boekhouden kan als ondernemer interessant zijn om bovenstaande reden maar ook om een tussentijdse rapportage te hebben en zo snel te zien wat je maandelijkse lasten /uitgaven zijn. Met de meeste boekhoudprogramma's kan je dit tussentijdse overzicht nu met een paar drukken op de knop zien als je alles goed ingevoerd hebt, dus veel tijd hoeft dit je als ondernemer niet te kosten.
Wie moet dubbel boekhouden?
Dubbel boekhouden is een uitbreiding van het enkelvoudig boekhouden en vaak verplicht voor grotere bedrijven zoals vennootschappen en firma's. Voor zzp'ers met een eenmanszaak is een dubbele boekhouding niet verplicht en vaak ook niet nodig. De sector waarin je actief bent, speelt ook een rol. Het beste is om bij twijfel te overleggen met je boekhouder of accountant over de beste keuze voor jouw bedrijf.
Wat is dubbel boekhouden?
Het dubbel boekhouden is een boekhoudmethode waarbij elke transactie of gebeurtenis op zijn minst op twee verschillende manieren wordt geadministreerd. Elke transactie wordt hierbij op de creditzijde én debetzijde op een of meer grootboekrekeningen geboekt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van dagboeken (zoals een kasboek, inkoopboek of verkoopboek) die een automatische tegenrekening kunnen hebben ingesteld. Dit omdat het credittotaal gelijk moet zijn aan het debet-totaal.
Enkelvoudig boekhouden is alleen het bijhouden van de in- en verkopen maar een dubbele boekhouding zorgt voor een bewijskrachtig (beleids)instrument. Je hebt hiervoor een (online) boekhoudpakket nodig. Met een dubbele boekhouding kan je altijd gemakkelijk de financiële positie van je bedrijf opvragen. Je kan tijdig bijsturen en eventuele verliezen omzetten in winsten.
Wanneer gebruik je enkelvoudig boekhouden en wanneer dubbel boekhouden?
Kleine bedrijven hebben vaak genoeg aan een enkelvoudige boekhouding. Heb je echter een vennootschap of groter bedrijf, dan is een volledige boekhouding volgens het dubbel boekhouden principe vaak belangrijk en zelfs verplicht.
Daarnaast speelt ook de sector waarin je bedrijf actief is een rol bij het kiezen voor een enkelvoudige of dubbele boekhouding. Het beste is om te overleggen met je boekhouder of accountant over de beste keuze voor jouw bedrijf.
Wat is elementair boekhouden?
Elementair boekhouden is het begrijpen van de beginselen van de boekhouding en het kunnen verzorgen van deze boekhouding met behulp van boekhoudsoftware.
Wanneer je als zzp'er of ondernemer meer wilt leren over de bedrijfsfinanciële aspecten van een organisatie dan is het handig om de cursus Basiskennis boekhouden (BKB®) / Elementair boekhouden op MBO-3 niveau te volgen. Besteed je de boekhouding uit maar wil je als ondernemer wel een vinger aan de pols houden? Ook dan is deze opleiding heel nuttig. Daarnaast is deze cursus interessant voor professionals die (kleine) ondernemers willen helpen met hun boekhouding.
Na afloop van deze cursus heb je alle tools in handen om zelfstandig de boekhouding te kunnen voeren voor kleine organisaties. Hierdoor kan je als gecertificeerd freelancer werken of snel aan de slag in een (financieel)administratieve functie, zoals op een boekhoudkundige afdeling.
De opleiding Basiskennis Boekhouden (BKB®) / Elementair boekhouden is op MBO-3 niveau, wordt door verschillende aanbieders gegeven en wordt geëxamineerd door de Nederlandse Associatie voor Examinering. Het is een praktijkgerichte cursus met veel voorbeelden en je legt online een examen af. Bij het afronden ervan krijg je een Associatiediploma Basiskennis Boekhouden (BKB®)/Elementair Boekhouden.
Welke boekhoudkundige aspecten behandelt de cursus Elementair boekhouden?
Met deze cursus krijg je meer kennis over, en inzicht in, de belangrijkste boekhoudkundige principes. Je leert alles over belastingen en balansen maar ook over andere belangrijke onderwerpen zoals verkoop, inkoop en vreemd vermogen. Voorbeelden van oefeningen zijn het berekenen van het eigen vermogen, het begrijpen van een voorraadfactuur en het openen, bijwerken en afsluiten van een grootboekrekening.
Lijkt het je leuk om de boekhouding van een kleine organisatie te kunnen voeren of ga je een onderneming beginnen? Kijk dan eens naar deze cursus. Deze cursus is ook een goede basis voor als je daarna een vervolgstudie wilt doen op (economisch) HBO-niveau. Meer informatie over het Associatiediploma Basiskennis Boekhouden (BKB®) / Elementair Boekhouden vind je hier.
Is een boekhouder verplicht?
Grotere bedrijven zoals BV's zijn verplicht om een boekhouder of accountant in te huren, omdat deze bedrijven een goedgekeurde accountantsverklaring aan de jaarrekening moeten toevoegen. Zzp'ers en kleine ondernemers zijn niet verplicht een jaarrekening op te stellen en daarom is het voor hen ook niet verplicht de administratie uit te besteden.
Wel kan een boekhouder je veel tijd en frustratie schelen als je zelf te weinig kennis of tijd hebt om dit goed te doen. Het opstellen en bijhouden van een overzichtelijke en goede administratie is namelijk wel verplicht voor de Belastingdienst en eventuele andere betrokkenen zoals investeerders.
Aangifte Inkomstenbelasting
Voor zzp'ers / eenmanszaken is het wel verplicht om elk jaar de aangifte Inkomstenbelasting te doen. Hiervoor moet je een geordende en volledige administratie hebben. Mocht je dit niet hebben, of stuur je de aangifte niet binnen de gestelde tijd in, dan kan het je fikse boetes van de Belastingdienst opleveren. Een paar dagen te laat met het insturen van je aangifte Inkomstenbelasting kost je vaak minstens een boete van 50 euro. Mocht je boekhouden moeilijk vinden of er te weinig tijd voor hebben, kan je dit geld daarom het beste aan een boekhouder of accountant besteden.
Aan welke eisen moet mijn administratie voldoen?
De Belastingdienst stelt een aantal eisen aan je administratie. Het is verplicht om bij te houden hoeveel uren per maand je aan je bedrijf besteedt en om de reiskosten en rittenadministratie bij te houden. Daarnaast moet je facturen en bankafschriften bewaren. Voor een aantal zaken is er zelfs een bewaarplicht van zeven jaar: onder andere voor het grootboek, je debiteuren- en crediteurenadministratie, de in- en verkoopfacturen, de voorraadadministratie, bankafschriften, agenda's en loonadministratie.
Een boekhouder of accountant kan dit overzicht voor je bewaren én aangeven welke documenten nog missen. Daarom is het goed om voor jezelf de voor- en nadelen van het inhuren van een boekhouder op een rijtje te zetten en te beslissen of je het geld dat het je kost, niet weer op een andere manier terug verdient.